Recent verscheen in de krant (VRTnws, 30 april) dat het aantal mensen in invaliditeit op 15 jaar verdubbeld is: vrouwen, zelfstandigen en 55-plussers lopen meer risico… Kan er een link zijn met hoogsensitiviteit? En zo ja, wat is dat dan precies?

In dit blog wil ik verduidelijken dat hoogsensitiviteit geen stoornis is, geen “label” en dus geen diagnose. Het is heel belangrijk om te begrijpen hoe HSP (hoogsensitieve personen) verschillen van niet-HSP door een grondige kennis van de neurobiologische verschillen en het HSP brein. HSP ervaren daardoor situaties anders of situaties hebben een andere impact op de HSP. Als we dit niet doen blijven hun krachtige talenten onbenut voor de arbeidsmarkt. Bovendien zullen ook klachten onjuist geïnterpreteerd worden. Leren omgaan met jouw HS zal dus betekenen dat je klachten gaan verdwijnen, je ziet het niet langer als een tekort, een niet kunnen, maar een TIJDELIJK onvermogen. Onbegrip uit de omgeving betekent voor de HSP zelf dat hij zich voortdurend wil aanpassen en zich niet normaal gaat voelen, wat dus weer een effect heeft op het brein…

Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidseigenschap die voorkomt bij 15 tot 20 % van de bevolking. Deze gedragseigenschappen zijn het gevolg van een andere werking van het brein en het zenuwstelsel. Bepaalde hersengebieden zijn actiever, er zijn meer verbindingen tussen hersengebieden en -netwerken, er gaan meer (en direct meer complexe) gebieden aan het werk bij het verwerken van info, en het zenuwstelsel is fijner afgesteld.

Hierdoor is er sprake van een andere informatieverwerking: er worden meer prikkels verwerkt en dat gebeurt op een meer diepgaandere manier. HSP’s zullen dingen opmerken die anderen ontgaan, leggen linken die anderen niet leggen en beleven gebeurtenissen intenser.

Om van hoogsensitiviteit te kunnen spreken, moeten volgende 3 eigenschappen samen aanwezig zijn:

1. Grotere opmerkzaamheid

Dit wil zeggen dat het hoogsensitieve brein meer prikkels kan opmerken, zowel uit de omgeving als uit het eigen lichaam (bv. honger, een lens die niet goed zit, …) en dus meer subtiliteiten, details en veranderingen opmerkt. HSP’s zullen merken wat anderen ontgaat. Dit geldt ook voor het opmerken van emoties van anderen. Hun intuïtie is bijzonder sterk. Daarenboven genieten zij intens van kleine dingen.

Anderzijds kan, als er nog geen goede balans gevonden is, dit alles hen ook zintuiglijk, mentaal en emotioneel overprikkelen. Gelukkig hoeft dit niet zo te zijn, met de juiste aanpak en een goede zelfkennis en bewustwording. Zeker ook op professioneel gebied kan het bewustworden en analyse samen met de loopbaanbegeleider van jouw grotere opmerkzaamheid, een hele eye-opener zijn.

2. Grondige en complexe verwerking van alle indrukken
   Er is een voortdurende grondige en complexe verwerking van alle indrukken, zowel de positieve als de negatieve, waardoor deze intenser worden beleefd. HSP’s denken diep na (over de wereld, over gebeurtenissen, over zichzelf) ze overdenken en analyseren veel.HSP’s zijn zeer sterk in het grotere geheel te zien: ze kunnen goed uitzoomen naar het grotere vraagstuk en focussen op de details waar nodig. Ze leggen graag verrassende verbanden en zijn graag bezig met complexe opdrachten. Ze hebben hierbij een groot voorstellingsvermogen.In niet afgestemde omgevingen kan er overprikkeling ontstaan doordat HSP’s voortdurend blijven hangen als het voor hen onlogisch is en ze niet uitspreken waar het wringt: knop omzetten en ACTIE is een werkpunt waar we in loopbaanbegeleiding kunnen op inzetten.

   HSP’s zijn weloverwogen in het nemen van beslissingen en bekijken de zaken van meerdere kanten. Het zijn prima out-of-the box denkers. Ze kunnen zowel alle risico’s als alle kansen zien.

   In een minder fijne omgeving (onbegrip voor jouw inzicht) of door chronische stress blijven ze soms hangen in risico’s zien en lukt beslissingen nemen niet.

3. Sterke sociale gerichtheid
   HSP’s hebben een sterke sociale gerichtheid waarbij er een automatische neiging is om rekening te houden met de belangen van de individuele groepsleden en de groep als geheel. Ze zijn sterk in het oppikken van sociale signalen en kunnen goed mensen lezen. Ze hebben een bijzonder krachtig inlevingsvermogen, empathisch vermogen en verantwoordelijkheidsgevoel. Het kunnen lezen van de sociale setting en afstemmen op anderen, gaat automatisch en maakt je een heel waardevolle werknemer/zelfstandige.Uiteraard brengt het enkele persoonlijke valkuilen mee wanneer dit overdreven ingezet wordt, empathie kan dan overnemen van emoties worden of behulpzaamheid wordt geen grenzen meer hebben.
   (Bron: Séverine Van De Voorde)

De diepgaande manier van informatieverwerking maakt dat HSP’s specifieke behoeften hebben, een eigen handleiding om in balans te zijn en geen chronische stress te ontwikkelen of chronisch overvraagd te zijn.

In loopbaanbegeleiding kunnen we inzoomen op jouw talenten, jouw krachten in werk en van daaruit te bekijken wat er gebeurt als je doorschiet (je valkuilen). Zo wordt jouw hoogsensitiviteit jouw persoonlijk kompas en zorgt het voor jouw werkgeluk i.p.v. voor stress of andere klachten.

Uit onderzoek in Nederland blijkt dat 15% van de beroepsbevolking reeds Burn-Outklacht had. Voor HSP’s ligt dit cijfer op maar liefst 57% (Hoogsensitief.NL).

Enorm toch?

Voor HSP wordt een slechte sfeer, betekenisloos werk en weinig autonomie als zeer onwerkbare situaties ervaren. Onze loopbaanbegeleiders zijn allen goed opgeleid in het thema hoogsensitiviteit om samen met jou te bekijken hoe jij hiermee aan de slag kan in jouw werk.

 Onze bronnen: 

• Hoogsensitief omgaag met stress, floreer in een wereld vol prikkels, Séverine Van De Voorde, 2023 Borgerhoff & Lamberigts nv
• https://Hoogsensitief.nl
• Gelukkig hoogsensitief, geniet van je HSP talenten, Esther Bergsme & Derk Eimers, 2021 Booklight

Over de auteur

Nicole Dewinter heeft al meer dan 10 jaar een eigen praktijk. Ze specialiseerde zich in hoogsensitiviteit. Persoonlijke groei staat bij Nicole centraal. Ze organiseert ook groepstrajecten. Nicole startte haar carrière bij het UZA waar ze diagnostisch onderzoek en therapie deed. Daarna werkte ze een tijd in het onderwijs. Nicole volgde opleiding aan verschillende Belgische universiteiten. Ze schoolde zich bij in integratieve psychotherapie en ACT.

Haar motto: wanneer mensen zicht krijgen op hun talenten en hun unieke manier van zijn, dan vormt dat meestal een grote meerwaarde voor zichzelf en ovor de organisatie waarin ze werken.