“Dan kom je een keer op voor jezelf en krijg je het deksel op je neus.” Zo kwam mijn collega gisteren binnen voor de voorbereiding van onze groepssessie. Ze heeft zich heel lang steeds maar proberen aan te passen aan de verwachtingen. Inmiddels probeert ze daar op te letten en zoekt ze meer afstemming op haar eigen behoeften. Ze blijft iemand die heel mooi in verbinding gaat, blijft heerlijk zichzelf.
We horen dit wel vaker bij onze klanten. Ze willen echt wel meer opkomen voor zichzelf. Waarom is dat dan toch een opdracht?
De grote stap van sub-assertief naar assertief gedrag
Assertief zijn op het werk kan moeilijk zijn vanwege verschillende persoonlijke en situationele factoren. Hier zijn enkele redenen waarom mensen moeite kunnen hebben met assertiviteit in een werkomgeving:
- Angst voor conflicten: Veel mensen vermijden assertiviteit omdat ze bang zijn voor confrontaties of negatieve reacties van collega’s of leidinggevenden. Ze willen de harmonie bewaren en conflicten vermijden, wat kan leiden tot een passieve houding.
- Gebrek aan zelfvertrouwen: Onzekerheid over eigen capaciteiten en waarde kan het moeilijk maken om voor zichzelf op te komen. Mensen kunnen bang zijn dat hun ideeën of meningen niet waardevol zijn, waardoor ze terughoudend zijn om assertief te zijn.
- Culturele factoren: In sommige culturen wordt assertiviteit minder gewaardeerd en wordt bescheidenheid als deugdzamer beschouwd. Dit kan invloed hebben op hoe mensen zich op de werkvloer uiten.
- Autoriteitsdynamiek: Werkomgevingen hebben vaak hiërarchische structuren waarin werknemers zich ondergeschikt voelen aan hun superieuren. Deze dynamiek kan het moeilijk maken om assertief te zijn, vooral als men bang is voor repercussies zoals kritiek, slechte beoordelingen of zelfs ontslag.
- Gebrek aan vaardigheden: Assertiviteit is een vaardigheid die geleerd en geoefend moet worden. Niet iedereen heeft de juiste training of ervaring om assertief te communiceren, wat kan leiden tot onzekerheid over hoe dit effectief te doen.
- Sociale druk: De wens om geaccepteerd te worden door collega’s kan ertoe leiden dat mensen zich conformeren aan groepsnormen en verwachtingen, wat assertief gedrag kan ontmoedigen.
- Ervaringen uit het verleden: Negatieve ervaringen met assertiviteit in het verleden, zoals het niet serieus genomen worden of negatieve reacties ontvangen, kunnen mensen terughoudend maken om opnieuw assertief te zijn.
- Gendergerelateerde verwachtingen: Vrouwen kunnen bijvoorbeeld vaker worden ontmoedigd om assertief te zijn vanwege traditionele genderrollen en verwachtingen, waardoor ze zich mogelijk minder vrij voelen om hun mening te uiten.
- Perceptie van assertiviteit: Soms wordt assertief gedrag verward met agressief gedrag, wat mensen kan afschrikken om assertief te zijn uit angst om als moeilijk of onvriendelijk te worden gezien.
Het ontwikkelen van assertiviteit op het werk vereist vaak bewuste inspanning en oefening. Trainingen in communicatieve vaardigheden, zelfbewustzijn en zelfvertrouwen kunnen hierbij helpen. Het is ook nuttig om te leren hoe men feedback kan geven en ontvangen, en hoe men op een constructieve manier kan omgaan met conflicten.
