Mia (36j) vermoedt al enige tijd dat ze hoogbegaafd is. Ze heeft zich ingelezen. Mia merkt dat ze heel veel vinkjes kan zetten. Maar hoe moet het nu verder? Testen of niet? En kun je doen alsof je het niet weet?
Een hoogbegaafde die pas in de volwassenheid ontdekt dat die hoogbegaafd is, gaat door een groeiproces. Daar komen emoties aan te pas. Het vraagt ook denkwerk.
Doen alsof het niet bestaat: negeren
In de eerste fase proberen velen het te negeren. Het zal toch niet waar zijn… Dit zijn argumenten om het te negeren:
- Er is maar 2,5 % van de wereldbevolking hoogbegaafd.
- Ik had niet zo een uitzinnig hoge punten op school.
- Studeren kostte wel inspanning hoor.
- Ik spreek geen 8 talen.
Helaas kost negeren heel veel inspanning en eens het op de aandacht zit gaat de focus ook meer naar de kenmerken die erop zouden kunnen wijzen dat het wel zo is.
En de argumenten pro: zal het dan toch?
- Je bent een snelle denker op het werk.
- Geef jou maar variatie.
- Slimmer dan je baas, maar je hebt niet het juiste diploma.
- Je verveelt je vaak op het werk.
- Je denkt vaker dat er meer in jou zit.
Een aantal volwassenen zoekt klankbord. Ze willen meer duidelijkheid of het al dan niet hoogbegaafdheid is. Ze zijn vaak al een aantal keren vastgelopen. Het is nooit te laat om verandering te brengen.
Testen of niet?
Niet iedereen kiest voor een begaafdheidsonderzoek met IQ-test. Velen vinden het erg spannend om te gaan testen. Ze houden vast aan een cijfer, wat als dat cijfer er niet uitkomt?
Een intelligentieonderzoek op volwassen leeftijd is inderdaad heel spannend. Daarbij is het ook maar een deeltje van het begaafdheidsonderzoek. Hoogbegaafd is zoveel meer dan een cijfer. Het vertrekpunt van een onderzoek ligt niet in het IQ, we vertrekken van persoonlijkheid en competenties. Je talenten als basis voor de inschatting.
Testen of niet, het hangt er dus maar vanaf wat het doel is: een cijfer of zelfinschatting. Ook zonder IQ-test kan een indicatie gegeven worden over hoogbegaafdheid.
Het persoonlijkheidsprofiel
Visie ontwikkeld in team Samen Slimmer Groeien (2022 – 2024)
Het team SSG ging aan de slag met reflecties uit gesprekken, onderzoeksresultaten en observaties. We baseerden ons op de dossiers in onze praktijk tussen 2018 en 2024. Deze werden gaandeweg besproken op het wekelijkse teamoverleg. In 3 teamdagen (2022 – 2023) gingen we in verbinding met dr. Ophélie Desmet, dr. Robert Sternberg, dr. Sareh Karami rond de thema’s: intelligentie (paradigma’s (Dai, 2013), succesvolle intelligentie, wijsheid en creativiteit. Daarnaast volgden gesprekken met internationale collega’s en congressen (o.a. Salon Sessions bij Linda Silverman, Dabrowski Congres, ECHA netwerk). Onze eerste indrukken om tot een visie te komen legden we daarop voor aan 3 focusgroepen met het team en met volwassen hoogbegaafden (Dendermonde, Oostende, Turnhout) – in totaal 25 personen namen deel. De groepen gingen aan de slag met het basismodel en bijhorende stellingen. We kwamen uiteindelijk in de focusgroepen tot een 2-deling: Cognitief en Connectie als typerend voor volwassenen hoogbegaafdheid.
Onze doelen:
Loopbaan: passend maken, voldoende groeimogelijkheden krijgen en nemen, uitdagingen op maat krijgen en nemen, bijscholing mogelijk maken, snelle groei meenemen in coaching op de werkvloer, talenten en vaardigheden tot ontwikkeling brengen. Relatieve onderspresteerders zien in hun talentmogelijkheden. Mentorschap aanbieden om talenten tot ontwikkeling te helpen brengen. Trotsheid in samen op weg gaan.
Zelfinschatting optimaliseren en behoeften kennen om passende werkcontext te kennen en/of te creëren. Eigenaarschap nemen voor doelen en actie. Durven kiezen, zichzelf toestaan om voorzichtig te zijn en/of net uitdagingen op te zoeken. Mildheid voor eigen groei. Vaardigheden oefenen omarmen in een groeigedachte.
Na de bevestiging
- Opluchting, dat het aanvoelen dan toch juist is.
- Boosheid op de omgeving die het tijdens het opgroeien niet heeft gezien.
- Kansen zien én grijpen die eerder niet gedurfd waren.
Jouw behoeften centraal
Het komt vaker voor dan men denkt dat iemand pas in de volwassenheid tot het besef komt dat die mogelijks hoogbegaafd is. Het loont de moeite om dit te onderzoeken bij een specialist ter zake. Deze kan een inschatting maken met of zonder IQ-test of er sprake is van hoogbegaafdheid. Het helpt vooruit om een correctere zelfinschatting te kunnen maken.
Het is nooit te laat om in te grijpen. Werkgeluk en talentontwikkeling gaan hand in hand.
Over de auteur
Tania Gevaert is psychotherapeut (L.Pt.) en ECHA Specialist in Gifted Education. Ze is sinds haar 21e ondernemer en ging ten tijde van de opvoeding een tijd in loondienst werken. Na het mislukken van een eerste studie duurde het tot haar 33e voor ze terug de stap naar een diploma zette. Inmiddels volgden heel wat studiejaren (de teller staat in 2023 op 15 jaar) en vele certificaten en diploma’s. Tania is directeur van Samen Slimmer Groeien, multidisciplinaire praktijk gespecialiseerd in hoogbegaafdheid. Daarnaast is Tania auteur, praktijk onderzoeker, internationaal spreker en vooral gedreven om (kennis) te delen.
